In het coalitieakkoord is afgesproken dat de gemeente pilots zal opzetten met erfpacht. Dit met als doel om starters meer kansen te bieden op de koopwoningmarkt. En ook om ervoor te zorgen dat deze woningen langdurig beschikbaar blijven voor deze doelgroep.
De eerste toepassing van erfpacht vindt plaats in het project Isabellaveld. Het college van burgemeester en wethouders heeft hiervoor de Nota Erfpacht vastgesteld. Voor zowel de samenwerking met ontwikkelaars als de uiteindelijke kopers is het van belang dat er duidelijke spelregels gelden. De Nota Erfpacht bevat hiervoor de hoofdlijnen. Deze kaders worden later uitgewerkt in de erfpachtovereenkomst. Bij het opstellen van deze kaders is rekening gehouden met onder meer de richtlijnen van de Nationale Hypotheek Garantie (NHG). Dankzij deze aansluiting kunnen toekomstige erfpachters een hypotheek afsluiten – eventueel met NHG – voor de woning die zij op erfpachtgrond verwerven.
Project Isabellaveld fase 2
Het project Isabellaveld, gelegen in het Stadhouderspark tussen de Kampdijklaan, Postweg, het spoor en de Prinsenlaan, is het eerste gemeentelijke woningbouwproject waarbij men erfpacht inzet. Op 27 mei heeft het college besloten een Europese openbare aanbesteding te starten voor (een deel van) fase 2 van dit project. De aanbesteding betreft in totaal 44 grondgebonden woningen, waarvan er 24 als rug-aan-rugwoningen in erfpacht worden uitgegeven.
Voor deze woningen geldt een maximale gemiddelde verkoopprijs van circa 221.000 euro (prijspeil 2025). De kopers verkrijgen hierbij het erfpachtrecht en betalen aan de gemeente een jaarlijkse canon, gebaseerd op een vast percentage van 2% van de grondwaarde. Deze canon wordt jaarlijks geïndexeerd volgens de consumentenprijsindex (CPI) en dekt de rentelasten die de gemeente berekent over de boekwaarde van de grond.
Het college heeft aangegeven het erfpachtbeleid periodiek te willen evalueren. Indien gewenst, zal er elke vier jaar een evaluatie plaatsvinden en kan men beleidsaanpassingen doorvoeren op basis van de opgedane ervaringen.
Wat is erfpacht?
Erfpacht is een zakelijk recht, wettelijk gedefinieerd als “het recht dat de erfpachter de bevoegdheid geeft om een onroerende zaak te houden en te gebruiken” (artikel 5:85 lid 1 BW). Het is een beperkt genotsrecht: de erfpachter mag de grond gebruiken alsof het zijn eigen eigendom is, maar de juridische eigendom blijft bij de gemeente – die hiermee de zogenoemde ‘bloot eigenaar’ blijft.
Een erfpachtrecht kan worden bezwaard met een hypotheekrecht en kan onder voorwaarden ook in ondererfpacht worden uitgegeven. Voor gemeenten biedt deze vorm van gronduitgifte diverse voordelen. Zo komt een eventuele waardestijging van de grond ten goede aan de gemeenschap, en behoudt de gemeente invloed op het gebruik, de bebouwing en de toekomstige ontwikkelingen op de grond.
Nieuwe erfpachtuitgifte is voorbehouden aan woningbouwprojecten. De gemeente beslist per geval of het erfpacht toepast, waarbij ze met name kijkt of het maatschappelijke doelen dient. Voor erfpachters geldt dat zij het recht niet tussentijds kunnen opzeggen. De gemeente behoudt echter – onder bepaalde voorwaarden – wel de mogelijkheid om het erfpachtrecht tussentijds te beëindigen.
