Als je aan de PI in Vught denkt, dan denk je waarschijnlijk alleen aan de EBI (Extra Beveiligde Inrichting) waar onder andere Holleeder en Taghi gevangen zitten. Maar naast de EBI zitten er ook nog zeven andere regimes op het terrein. Deze week ging de grote blauwe poort open voor journalisten om met hun eigen ogen te ervaren wat voor wereld er tussen alle hekken, het prikkeldraad en die hoge betonnen muren zit.
(Tekst loopt door onder de video)
De ingang van de PI in Vught wordt gekenmerkt door een grote blauwe deur waar de tekst ‘Er zit meer achter deze deur’ opstaat. En dat is iets wat beaamt kan worden.
Het terrein van de PI is 30 hectare groot en daarop staan naast de EBI nog zeven andere regimes. Er zit een gevangenis, Huis van Bewaring, Inrichting voor Stelselmatige Daders, Terroristen Afdeling, Beheers problematische Gedetineerden, Zeer intensieve Specialistische Zorg en het grootste Penitentiair Psychiatrisch Centrum van Nederland.
In totaal gaat het om 697 gedetineerden. Ter vergelijking: In de EBI zitten op dit moment tussen de 10 à 20 gedetineerde. Het precieze aantal mocht vanwege veiligheidsredenen niet worden genoemd. Om aan al deze gevangenen vast te houden en zorg te bieden zetten 1146 personeelsleden zich in.
PPC
Iets waar de PI Vught zich in onderscheidt van alle andere PI’s in Nederland is dat zij, zoals hierboven al genoemd, het grootste PPC van Nederland hebben. Sinds een aantal jaar is hier ook een speciale afdeling opgericht als ‘experiment’. Tijdens de journalistendag werd hier een rondleiding gegeven.
Op deze speciale afdeling verblijven zes gedetineerde patiënten die door psychische problemen een gevaar voor zichzelf, maar vooral ook voor andere zijn. Deze groep heeft een grote zorgbehoefte, maar vertonen ook gewelddadig gedrag tegen medegedetineerden maar ook tegen personeel. Het werken op deze afdeling is dan ook niet geheel zonder risico.
In elke deur op de afdeling zit ook zogenaamde boeiluik, zodat als het moet de patiënt buiten zijn/haar cel altijd in de boeien zit. Ze mogen ook niet samen in een ruimte zijn. Wanneer de keuken of woonkamer bezet is, gaat deze op slot. Het verplaatsen van een patiënt gebeurt ook altijd met twee medewerkers. Dat is overigens in heel de PI een regel. Bij één gedetineerde moeten minimaal twee medewerkers aanwezig zijn.
Op een koelkast hangen plaatjes met bijvoorbeeld een logo van bestek of een schaar. Zo weet het personeel wat de patiënt in zijn of haar cel heeft. Op een cel staat zelfs dat deze gedetineerde in kwestie met vloeistoffen kan gooien of naar je kan spugen.
Een werknemer geeft aan dat het team van de afdeling zichzelf heel de dag door inzet om gevaarlijke situaties te voorkomen, maar dat dit niet altijd lukt. Er vinden geregeld dan ook hele nare incidenten plaats. Ondanks het moeilijke werk voelt hij/zij zichzelf toch veilig. (Vanwege privacy en veiligheidsmaatregelen moet deze persoon anoniem blijven).
Directeur van de PI Vught Cees Niessen kan dit veilige gevoel verklaren. “Er is altijd voldoende back-up. Op het moment dat ik op een knop druk, komen er collega’s van allerlei kanten om te helpen en ondersteunen.”
“De doelgroep die wij hebben is High risk, High care”
Directeur Pi Vught Cees Niessen
Niessen benadrukt dat de PI honderd procent veiligheid aan de medewerkers wil bieden, maar dat dit ondanks de voldoende back-up niet altijd kan. “De doelgroep die wij hebben is ‘High risk, High care’. Het is een ingewikkelde groep, waardoor die honderd procent niet altijd te bieden is. Maar elke collega die hier rondloopt, is goed getraind en opgeleid, zodat als het misgaat we goed kunnen ingrijpen.” Mochten patiënten zich enorm misdragen, is er ook altijd een isoleercel.
Cellen
De patiënten in de PPC hebben zoals elke andere gedetineerde een dagprogramma. In de PPC is dit 2,5 uur. In deze tijd mogen ze luchten, sporten, koken en televisie kijken. De rest van de tijd zitten ze in hun cel die er maar kaal uitziet. Er staat een bed, wasbak, wc, douche, kast en bureau. In de PPC cel waar de journalisten mochten kijken was de cel iets gepersonaliseerd met wat plantjes, kaarten, tekeningen en er lagen wat tijdschriften, waaronder de playboy, op de vensterbank.
Creatieve ondernemingen
Ondanks dat de patiënten in deze afdeling van de PPC extreem gevaarlijk zijn voor het personeel, worden er creatieve oplossingen bedacht om toch dingen te ondernemen. Zo geeft de werknemer aan dat ze een sjoelbak hebben omgebouwd zodat deze door het boeienluik past. De patiënt kan in een afgezonderde woonkamer staan met een deel van de sjoelbak en de werknemer staat aan de andere kant. Via glas ertussen kunnen ze elkaar zien en kan de patiënt het spel spelen. Zo wordt er op een veilige manier toch zorg geboden.
Meerdere werknemers hebben benadrukt dat het vooral belangrijk is dat de patiënten contact blijven houden. Contact met personeel, in sommige gevallen met elkaar en met het leven buiten de paar vierkante meter van hun cel. Dit zou helpen om de zorg, die deze gedetineerde in alle regimes nodig hebben, optimaal te geven.
Een uitgebreide reportage is op maandag 17 februari vanaf 19.00 uur op NOVO3 te zien.
