In de Vughtse politiek is het muisstil over de stikstofcrisis. Net als overal wacht iedereen op een wonder van Remkes. En op de provincie. Maar Remkes gaat het probleem niet wegtoveren. En de provincie gaat het in z’n eentje niet oplossen. Dus komt de vraag: wat gaat Vught bijdragen? Ik zie de Vughtse bestuurders dan al zachtjes fluitend het plafond bestuderen. Zoals alle politici dat jarenlang deden. Nu kan dat niet meer.
Trekkerdreigers en vlagomkeerders vinden het allemaal gelul, maar naast het Kabinet weten alle natuurbeheerders, geleerden en rechters in Nederland: er is veel te veel stikstof voor de natuur. Die holt daardoor achteruit: 85% verlies sinds 1900, sinds 2000 nog 70% minder insecten, vogels en landdieren op onze zandgronden. Dat bedreigt ook ons. Zeker, ook ‘grasfalt’, gif en verdroging zijn slecht. Maar stikstof is nu hét probleem.
Zulke natuurschade is in strijd met de Europese regels. Die veranderen niet. Want de rest van Europa denkt: Nederland – altijd met dat vingertje – is het vieste jongetje van de klas en moet het maar oplossen. Gevolg: elk bouwplan dat zelfs maar geringe toename van stikstof geeft is verboden. En omdat stikstofverbindingen dichtbij hun bron neerslaan – de meeste schade binnen 5km – is dat lastig voor Vught.
Vught ligt namelijk ingeklemd tussen de natuurgebieden Drunense Duinen, Moerputten, Bossche Broek en Kampina. Wat vee, verkeer en verwarming hier uitstoten slaat daar neer. Er zijn vlak bij Vught vijf plekken met forse overbelasting en daar in de buurt moet dus de stikstofemissie omlaag. Maar de mogelijkheden zijn beperkt.
Veehouderijen zijn hier relatief klein. Zelfs als ze allemaal zouden stoppen levert dat weinig op. Het boerengeloof om dat nieuwe technieken stikstof reduceren levert nog minder op; het bewezen effect is in de praktijk gering. Verkeer dan? De wegen hier hebben al snelheidsbeperkingen. Deutersestraat en Guldenberg afsluiten? Zou schelen, maar niet handig! Dus hoe denkt Vught dán stikstof te minderen? Stilte in het raadhuis…
Wat kan wél? Nou, Vught kan nog eens kijken naar lopende zaken die voor stikstoftoename zorgen. N65, EBI, De Witte, bouwen in buitengebied. Stikstoftoename daarin is onder het tapijt geveegd maar dat kan niet langer. Woningen en bedrijven kunnen sneller gasloos worden. Dat wil nu wel, met deze gasprijs! Landbouw en veeteelt kunnen hier eerder omschakelen naar een natuurinclusieve praktijk. Hup Duinboeren! Maar het zal allemaal niet genoeg zijn.
De provincie moet de komende tijd per Natura2000-gebied het reductiedoel bepalen. Ik ben bang dat het voor de Drunense Duinen en de Gement niet gaat lukken om van hun overbelasting met stikstof af te komen. Gevolg: Vught kan geen vergunningen meer verlenen aan gangbare veeteelt, aan nieuwe wegen of aan meer gasstook. Wat zeker níet gaat werken: stikstof wegcijferen. Die tijd is voorbij. Wat ook niet werkt: hopen dat anderen het oplossen. Stikstof is een lokaal probleem en moet lokaal aangepakt worden.
