Home Columns Rustiek riool

Rustiek riool

Theo Vorstenbosch

In januari viel er bij alle inwoners van Cromvoirt en Helvoirt en misschien ook wel bij veel inwoners van Vught een brief van Waterschap de Dommel op de mat. Nadat twee medewerkers bij werkzaamheden aan de Zandleij meldden dat ze zich niet zo lekker voelden na een week op en aan de het watertje gewerkt te hebben, liet het Waterschap een Arbo-onderzoek verrichten. In de brief meldde het waterschap dat er in de lucht noch in het water stoffen gevonden zijn die de gezondheidsklachten veroorzaakt zouden kunnen hebben. Daarnaast organiseerde het waterschap ook nog twee informatieavonden. Eén in Helvoirt en één in Cromvoirt. Daar probeerde men zo openhartig mogelijk alles wat er speelde op en langs te Zandleij met de inwoners en belanghebbende te delen. Ook al probeerde men aan te tonen dat alle gegevens uit allerlei onderzoeken en metingen binnen de grenzen van het toelaatbare en de normen bleven, veroorzaakte de boodschap toch een grote ongerustheid en zelfs boosheid bij de bezoekers van de informatieavonden.

Die ongerustheid was er natuurlijk al veel eerder. Iedereen die aan de Leij woont of er regelmatig wandelt had last van een vervelende geur en er zat bijna geen leven meer in. Die ongerustheid was al eerder ontstaan toen het waterschap adviseerde om geen gebruik meer te maken van het water, geen dieren meer in laten zwemmen en zelf ook niet in contact te komen met het water. De kinderen van het Bewaarde Land kregen een hele tijd geleden al het advies het wateronderzoek niet meer in de Zandkantse Leij te doen, maar in de poelen in De Brand.

Onze mooie Leij, waar we vroeger nog op konden schaatsen en waar we konden vissen en pootje baden. Waar het goed toeven was en heerlijk wandelen. Een Leij waar we trots op waren en we vernoemden er de Cromvoirtse basisschool naar (De Leydraad) en onze onderwijsstichting Leijestroom en ook een bank en een verzorgingsoord werden naar dit prachtig riviertje genoemd. En wat dacht je van het koor “’t Kan wé Leye”.

Nou, het kan niet meer lijden. De Leij bevat alleen nog maar schoongemaakt rioolwater uit de waterzuivering in Tilburg, waar huishoudens uit Tilburg, Berkel-Enschot, Udenhout en Biezenmortel hun afvalwater op lozen en verschillende grote fabrieken en instellingen uit die regio. Maar dat wat krijgt men niet meer echt schoon. Nog maar voor 85%. Het water in de Leij bevat nog heel veel resten van bijvoorbeeld medicijnen, maar ook drugs en nog heel veel meer schadelijke stoffen. Men heeft er heel veel gemeten, heel veel stoffen die gewoon niet in dat water horen. Verschillende bezoekers van de informatieavonden adviseerde het waterschap dan ook om bordjes bij de Zandleij te zetten met waarschuwingen. Om alle schadelijke stoffen uit het water te halen moet het Waterschap heel veel investeren en de waterzuiveringen snel vernieuwen. Eigenlijk is men daar dus al veel te laat mee. We zullen nog lang moeten dealen met een vervuilde Leij en hopen dat het Waterschap de kwaliteit van het water langs de hele loop goed monitort en de bevolking goed informeert over de risico’s van de Zandleij.

Gelukkig zit er ook wel weer een voordeel aan, als we na een carnavals avond ’s morgens wat hoofdpijn hebben, hoeven we maar een glaasje Leij-water te nemen en alles is over.