Ton Wagenaars
En weer zijn er binnen de “landsgrenzen” van mijn deftige dorp een aantal brievenbussen verdwenen. De reden is volgens de pennenlikkers eenvoudig: “Als je minder post verstuurt dan heb je ook minder brievenbussen nodig.” Dat lijkt eenvoudig en bijna filosofisch maar ik zie haken en ook ogen want hoe komt het dat er tegenwoordig minder post verstuurd wordt? Er zijn heel veel redenen voor, maar ik houd het op de “vooruitgang”. Het sturen van een appje of een mailtje of, zoals ik enkele weken voor het eerst hoorde het sturen van een tikkie…. Dat kost minder, gaat sneller en men kijkt niet naar je handschrift. Er is ook geen spoor te bekennen van enige persoonlijke herkenning of creativiteit met betrekking tot de brief of kaart. Begrijpen doe ik het wel: vind nog maar eens wat jongelui of jongvolwassenen die een leesbaar en regelmatig handschrift hebben. Het wordt een eindeloze speurtocht en een zogenaamd “lopend schrift” is al helemaal een curiositeit geworden. Wat blokletters, hoofdletters en kleine letters door elkaar, is misschien nog ergens op te sporen, maar het is dan angstaanjagend schots en scheef en derhalve bijna onleesbaar. Bij een mail of app, mag je dan ook nog eens een heel kort berichtje sturen, veelal zonder leestekens of hoofdletters en met geen of weinig aandacht voor spelling.
Waar bleef andermaal de tijd? De tijd dat er een postbode (soms nog met uniform en pet) aan de deur kwam en daar je brieven en kaarten in de brievenbus stopte, soms wel vijf in een keer met, als je geluk had, ook nog eens een kaart uit het buitenland met een kleurrijke vreemde postzegel. Onze topografische kennis was daarbij ook nog eens behulpzaam en zo wisten we dat een ansicht uit Suomi uit Finland kwam en een brief uit Magyarzag had een reis vanuit Hongarije achter de rug. Aan het handschrift op de envelop wist je soms al direct wie de afzender was en vaak was de afbeelding op de kaart ook al veelzeggend. Totdat er kaarten kwamen met “Happy Birthday”, “Congratulations”, “Hoera een meisje” of “Geslaagd”; voorgeprogrammeerd dus. Zo’n ruim veertig jaar geleden kreeg ik al de pest in toen de postcode werd ingevoerd. Dat zou alles makkelijker maken….. En onlangs nog gehoord; “Een filatelist? Dat is toch een kinderlokker?’ Overlijdensberichten zijn nog vaak brieven die per post worden bezorgd, veelal met een sinistere zwarte rand maar verder gaat alles tegenwoordig digitaal en als het dan fout gaat is een smoes snel verzonnen. Officiële aktes worden ook nog steeds op papier verzonden en het liefst ook nog aangetekend. Het geeft het belang aan van het schrijven en het heeft iets plechtstatig en daar houd ik van. Ik vraag mij af wanneer de gehele wereld van de vroegere PTT (Posterijen, Telegrafie en Telefonie) teloor gaat nadat het in 1998 overging in TPG Post en nu PostNL. En wat waren we verwend met postbezorgers en brievenbussen helemaal in het oranje. Het zou de straat zo opfleuren.
We hebben nu de bezorgbusjes vol met kartonnen dozen die met talloze andere bezorgdiensten hele straten blokkeren omdat we online onze inkopen doen. Wel zo makkelijk en als het kan ook nog de boodschappen en maaltijden. Deze busjes fleuren de straat niet op, maar het voldoet aan onze behoefte om alles aangereikt te krijgen.
Nog even dit: Ik ben in het bezit van honderden oude ansichtkaarten. Op deze pittoreske kaarten slaagde de mensheid er in de jaren dertig nog in om hele verhalen te schrijven in schitterend uitgebalanceerd handschrift en zonder taalfouten. Een lust voor het oog en bovenal informatief.
Ik sla de geschreven en ontvangen liefdesbrieven maar over, waar soms zelfs een geurtje aan kleefde. Ergens in een sigarenkistje moet ik er nog enkele hebben. Want geloof me, ik heb er ook ontvangen… Wat is inmiddels ook verdwenen als een jaarlijks terugkerend evenement? Juist de kerstkaarten! Met Kerstmis werden ze jarenlang verzonden met de meest lieflijke taferelen op de kaart zoals engelen, het kribbetje, het jeugdige gezin met Jozef en Maria en een grote arrenslee met juichende kerstman: johoo.! Die werden bij ons jarenlang verzameld en aan een lange draad bevestigd en daarna opgehangen in de huiskamer. Sommige jaren hadden we er meer dan honderd waar wij uit concludeerden dat we geliefd, bekend en gewaardeerd werden. En ik heb nu al medelijden met de leerlingen uit groep acht die binnenkort weer de straat op worden gestuurd met de opdracht om kinderpostzegels te gaan verkopen. Wie koopt ze nog als je geen kaart of brief meer verstuurt? Maar nog steeds schrijf ik kaarten en brieven want wat is het leuk om ze te sturen en te ontvangen. Daar rijd ik de komende jaren dus graag een half uurtje voor door Vughtse dreven op zoek naar een brievenbus. En als je van mij een tikkie wil, kom je maar langs.