Home Columns Géén gezicht

Géén gezicht

Ton de Kort

Nou woon ik toch al ruim 52 jaar in Vught, maar ik wist tot voor kort niet dat Vught – mijn Vught – een beschermd dorpsgezicht heeft. Inmiddels weet ik dat wél, met dank aan de ‘kwestie Oud Zuid’. Weet u het nog? De uitbaters van het biercafé op het Marktveld kregen plotseling te horen dat de – volgens het Brabants Dagblad – ludieke prenten op de rolluiken van het café moesten worden verwijderd. Ze pasten niet in dat beschermde dorpsgezicht …

En dus gingen de prenten waarop Bas van Noort en Eelke de Jong door Jan-Hein Arens behoorlijk waarheidsgetrouw waren afgebeeld van de muur. ‘Een storm in een glas bier’, zo noemde de kunstenaar het. De storm die echter opstak op Facebook maakte van heel andere bewoordingen gebruik. De kansloze petities buitelden over elkaar heen. Eddie van Doorn, ons gemeenteraadslid dat een alcoholische versnapering siert, meldde dat hij zich ‘heel soms schaamde voor ons mooie dorp’.  En Bas en Eelke: die lieten het er maar bij en gingen doen wat ze het liefst doen: een lekker biertje tappen of schenken.

Hoe dan ook: waar in een stad als Utrecht steeds meer fraaie muurschilderingen opduiken, was het Vughtse centrum, vlak voor carnaval, weer een stukje kleurlozer. Waaróm, zo vroeg ik me af. En dus ben ik eens wat dieper in dat bij velen onbekende fenomeen ‘beschermd dorpsgezicht’ gedoken. Even google-en en ziedáár: de website van de gemeente (vught.nl en dan /monument) bracht enig licht in de duisternis. Daar las ik dat een dorpsgezicht zowel beschermd kan zijn door het rijk, de provincie als door de gemeente. Voor een beschermd dorpsgezicht blijken bovendien dezelfde eisen te gelden als voor een rijksmonument. En daarvan hebben we er in Vught nogal wat, getuige een lange lijst adressen, van Akkerstraat tot Watertorenlaan. Ook het Marktveld staat op die lijst, met twee vermeldingen: de Dorpspomp en nummer 34/36, oftewel het Gogelhuis. Marktveld 18,  café Oud Zuid, is zoals ik al wel dacht géén rijksmonument.

Volgens de tekst op de gemeentelijke website mag je bij een beschermd dorpsgezicht ‘een aantal zaken aan het pand vergunningsvrij aanpassen’. Helaas eindigt het linkje naar de site van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijkrelaties (?) op een dood spoor. Dan maar eens spieken bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Daar valt mijn oog direct op de vetgedrukte kop ‘Van schilderwerk tot duurzame wijzigingen: wij denken met u mee!’ Hadden ze dat hier bij de gemeente Vught óók maar gedaan, in plaats van als het braafste jongetje van de klas meteen te gaan handhaven. Dan was het toch al tamelijk grijze en vergrijzende Vughtse centrum in elk geval nog een vrolijk kleurtje rijker geweest.

Eigenlijk ontkom ik er niet aan om te concluderen dat dat beschermde dorpsgezicht van Vught vooral een chagrijnig en bleek gezicht lijkt te zijn. Wat heet: géén gezicht!