In rap tempo zijn de laatste jaren veel beeldbepalende gebouwen in Vught verdwenen. Of staan op het punt ten prooi te vallen aan de sloopkogel. Huize Schoonveld, de oude bibliotheek op de hoek van de Vlierstraat en Sint Elisabethstraat (weet u nog, met die hoge plafonds en krakende vloeren?), het voormalige postkantoor, de oude Ireneschool. We kennen ze alleen nog van de foto’s en verhalen. Rozenoord en de voormalige basisschool De Wieken staan nog overeind. Nóg. Ook deze gebouwen dreigen binnenkort tegen de vlakte te gaan om plaats te maken voor de vooruitgang. De beeldenstorm in Vught raast voort.
Wat is dat toch, die ongebreidelde drift om gebouwen met zoveel karakter, geschiedenis en ziel met de grond gelijk te maken? Niemand maakt mij wijs dat er geen andere keuze was. Waarom kon in het voormalige postkantoor aan de Raadhuisstraat geen Grand Café worden gevestigd? Met zo’n grote leestafel, zonnig terras, beachvolleybalveld en een waterspeeltuin voor de kinderen? Om maar eens wat te noemen.
En waarom kan Rozenoord niet gewoon blijven staan om er mooie lofts en studio’s voor jongeren in te maken. Nu komen er ‘stadswoningen’, ‘riante appartementen’ en een parkeergarage. Wéér riante appartementen en wéér stadswoningen waar we er al zoveel van hebben. Opnieuw wordt een karakteristiek stukje Vught begraven, in één graf met onuitwisbare herinneringen. Weet u hoe projectontwikkelaar Dura de sloop van Rozenoord noemt? Een historisch project. Stuitend.
Vught valt ten prooi aan eenvormigheid omdat de durf te onderscheiden ontbreekt. Liever perst Vught beton en stenen in een mal waar dan vervolgens iets uitkomt wat we langzamerhand wel kennen en waar we in heel Nederland mee dood worden gegooid. Zeg nu eerlijk. Die woningen op de plek van de oude Ireneschool, vindt u het mooi? Als ik er langsfiets denk ik altijd: waar wappert de Amerikaanse vlag?
Het argument om te slopen gaat vaak over duurzaamheid en kosten. Nieuwbouw is goedkoper en duurzamer, is het adagium. Maar moeten zaken als ziel, historisch besef en karakter niet net zoveel meewegen als kosten, efficiency en duurzaamheid? Rozenoord, Schoonveld en het oude postkantoor aan de Raadhuisstraat zeiden iets over het unieke van Vught. Het maakte ons dorp onderscheidend in vergelijking met andere dorpen. Dat onderscheidende vervliegt zo langzamerhand. En als ik dan vervolgens lees dat het lelijkste gebouw van Nederland, namelijk de voormalige bibliotheek aan de Dorpstraat, wél mag blijven staan, dan vraag ik mij af wie er in hemelsnaam op z’n kloten moet krijgen voor dit beleid.
Weet u trouwens wat er in de oude bibliotheek komt? Appartementen en stadswoningen. Origineel waar.
