In de commissievergadering van afgelopen donderdag werd het agendapunt Verordening participatie en uitdaagrecht behandeld. Een onderwerp voor de fractie van Gemeentebelangen (GB) om forse kritiek te leveren.
Aanleiding tot deze verordening zijn de maatschappelijke ontwikkelingen (wens tot meer inspraak) en wettelijke ontwikkelingen (onder andere Omgevingswet). Aan de hand daarvan is het nieuwe participatiebeleid: ‘Samen Vught Maken’ vastgesteld. De voorliggende participatieverordening, met inbegrip van het uitdaagrecht, is de juridische vertaalslag van dit beleid.
Het uitdaagrecht (right to challenge) staat voor het recht om uit te dagen. De kern van de aanpak is dat een groep (georganiseerde) bewoners taken van gemeenten kunnen overnemen als zij denken dat het anders, beter, slimmer en/of goedkoper kan.
Voor de SP leek het op sommige momenten alsof participatie een optie is, tenzij het niet anders kan.
Kritiek Gemeentebelangen
Mike Venrooij (GB) kon het gevoel van SP helemaal begrijpen. Zelf was hij oprecht doch zeer kritisch. Hij vindt dat de regeling bedoeld was om inwoners meer zeggenschap te geven maar in zijn huidige vorm deze ernstig tekort schiet. Zijn fractie is teleurgesteld over de onwerkbare procedures en de gebrekkige aansluiting op de inwoners. Hoewel burgerparticipatie goed is uitgewerkt, ontbreekt elke uitwerking van overheidsparticipatie waarbij inwoners met ideeën komen en de gemeente actief ondersteunt. De fractie vindt dit een fundamenteel gemis.
Een ander punt van zorg volgens Gemeentebelangen is ‘de dorpsmakelaar’. Er is toegezegd dat deze als verbindende schakel in januari 2025 zou starten. Deze ontbreekt cruciaal in de verordening. De dorpsmakelaar zou inwoners moeten begeleiden bij participatieprocessen, barrières verlagen en ondersteunen bij overheidsparticipatie als het uitdaagrecht. Zonder expliciete verankering blijft dit een loze belofte. Daarnaast zijn de procedures ook nog eens onwerkbaar.
Participatie begint bij de inwoners, aldus GB. In plaats van inwoners te faciliteren, worden zij nu belast met ingewikkelde procedures. Participatie gaat over toegankelijkheid. Hoe kan het dat er geen participatie heeft plaatsgevonden bij het opstellen van de spelregels terwijl juist de inwoners er mee moeten werken. De fractie had enkele adviezen. Vereenvoudig de procedures en maak het uitdaagrecht toegankelijk voor alle inwoners.
Reacties andere partijen
Na het betoog van Gemeentebelangen was Rutger Jans (CDA) benieuwd naar de antwoorden van de wethouder. ‘Weet niet of de soep zo heet wordt gegeten als opgediend’. Voor zijn fractie is het voorliggend stuk de juridische verankering van wat eerder in het participatiebeleid is vastgesteld.
Volgens Joris Vrensen (PLV) heeft het college de Modelverordening VNG gevolgd en die biedt de mogelijkheid om keuzes te maken. En de keuze die het college maakt is volgens hem steeds een negatieve optie. Voor hem is dit strijdig met de ja gemeente die Vught pretendeert te zijn.
Pieter van de Meerakker (D66) betoogde onder andere dat het voorstel nog onvoldoende de wil ademt om burgers werkelijk te laten participeren. Participatie is geen hoepel waar we doorheen moeten springen. Het is een mogelijkheid tot het creëren van draagvlak en het verrijken van beleid.
Wethouder du Maine
Wethouder Du Maine gaf in zijn beantwoording aan dat het college participatie heeft verankerd in het bestuursakkoord. De fractie van GB sprak harde woorden, vooral over het gebrek aan overheidsparticipatie. Dat is op zich een juiste constatering omdat het participatiebeleid wat we hier vastgesteld hebben geen overheidsparticipatie is maar over de burgerparticipatie gaat. De procedure voor het aannemen van de wijkmakelaar is gaande aldus de wethouder. Hij gaf aan dat deze verordening over burgerparticipatie gaat en dat overheidsparticipatie nog volgt. Tenslotte de ‘Right to challenge’ vond hij spannend en daar zijn bepaalde maatregelen in aangegeven. ‘We gaan kijken hoe het loopt in de praktijk en het is voor aanpassing vatbaar’.
Het onderwerp is een bespreekstuk voor de raadsvergadering van 12 december.
