De gemeenten in de regio Meierij en Bommelerwaard hebben gezamenlijk een belangrijke stap gezet in de aanpak van dakloosheid. Met de ambitie om dakloosheid in 2030 volledig uit te bannen, presenteren zij het regionale actieplan “Herstel begint met een (t)huis”.
Dit plan sluit naadloos aan bij het landelijke Nationaal Actieplan aanpak Dakloosheid en is gebaseerd op de resultaten van het recente ETHOS-onderzoek (European Typology of Homelessness and Housing Exclusion’) naar dakloosheid in oktober 2023. Op 8 oktober 2024 hebben de colleges van zeven gemeenten het actieplan vastgesteld. Dit plan is een belangrijke stap in de transformatie van maatschappelijke opvang. Het heeft de focus op preventie, kleinschaligheid en het creëren van passende huisvesting. “Dakloosheid is in de kern een huisvestingsprobleem. Herstel begint met een thuis, en dat is wat we in de komende jaren voor iedere inwoner willen realiseren,” aldus de vertegenwoordigers van de gemeenten.
Van opvang naar wonen
De hoofddoelstelling van het actieplan is duidelijk: dak- en thuisloosheid verminderen door een gezamenlijke aanpak op het gebied van wonen, zorg en inkomen. Waar maatschappelijke opvang eerder werd gezien als oplossing, ligt de focus nu op het voorkomen van dakloosheid en het bieden van langdurige huisvesting. Dit sluit aan bij de landelijke visie om te verschuiven van “opvang” naar “wonen”, zoals beschreven in het Nationaal Actieplan.
Samenwerking essentieel
Voor de uitvoering van dit ambitieuze plan werken de gemeenten intensief samen met woningcorporaties, zorginstellingen en maatschappelijke organisaties. Zij hebben concrete afspraken gemaakt over de uitbreiding van de woningvoorraad, met speciale aandacht voor groepen met een verhoogde kans op woononzekerheid, zoals jongvolwassenen, gezinnen met kinderen en mensen met complexe zorgvragen.
“In elke gemeente is inmiddels kleinschalige opvang gerealiseerd. In samenwerking met woningcorporaties en zorgaanbieders werken we aan structurele oplossingen voor dak- en thuislozen,” aldus een gemeentewoordvoerder. Lokale uitvoering speelt hierbij een sleutelrol, waarbij iedere gemeente verantwoordelijkheid neemt voor haar eigen inwoners.
Jongvolwassenen en kinderen
Uit het ETHOS-onderzoek bleek vooral de kwetsbare positie van jongvolwassenen (18-27 jaar) en kinderen die dak- of thuisloos zijn. De komende jaren zijn er extra inspanningen om voor deze groepen passende woonruimtes te creëren, in samenwerking met jeugdhulporganisaties. Daarnaast worden er projecten opgestart om complexe scheidingen te voorkomen, een belangrijke oorzaak van thuisloosheid bij kinderen.
Inbreng van ervaringsdeskundigen
Een belangrijke pijler van het actieplan is de betrokkenheid van mensen met ervaringskennis. Een klankbordgroep van voormalige dak- en thuislozen deelt hun ervaringen en helpt de gemeenten bij de uitwerking van het plan. “Hun input is cruciaal om te begrijpen wat er nodig is om echt een verschil te maken,” stellen de gemeenten.
Monitoren en bijstellen
De uitvoering van het actieplan wordt nauwlettend gevolgd en jaarlijks geëvalueerd. Indien nodig zullen de plannen worden bijgesteld om te zorgen dat de gestelde doelen worden behaald. In 2027 staat er opnieuw een ETHOS-telling gepland om de voortgang te meten. Met deze gezamenlijke aanpak en duidelijke ambitie hopen de gemeenten in de regio Meierij en Bommelerwaard dat dakloosheid in 2030 tot het verleden behoord.
