Kamp Vught was niet zomaar een concentratiekamp. Het was het enige SS-concentratiekamp in bezet West-Europa buiten Duitsland zelf, en het had een uitzonderlijke dubbelfunctie. Enerzijds fungeerde het als concentratiekamp waar tegenstanders van het naziregime als dwangarbeiders werden uitgebuit. Anderzijds was het een zogenoemd Jodenkamp: een plek waar Joodse gevangenen tijdelijk werden vastgehouden, voordat ze op transport werden gezet naar de vernietigingskampen in het Oosten.
Juist die combinatie maakt Kamp Vught uniek en tegelijkertijd schrijnend. Het verhaal van dit kamp biedt niet alleen inzicht in het terreursysteem waarmee Adolf Hitler zijn macht wist te handhaven. Maar ook in de moordmachine die leidde tot de vernietiging van meer dan zes miljoen Joden, Roma en Sinti.
Nationaal Monument Kamp Vught speelt een cruciale rol in het levend houden van deze geschiedenis. Bezoekers krijgen er de verhalen te horen van slachtoffers, hulpverleners en omstanders. Er wordt ingezoomd op het dagelijkse leven in het kamp, waarin angst, willekeur en overlevingsdrang centraal stonden.
Een belangrijke stem in het vertellen van deze geschiedenis is die van Bert Oomen. Als onderzoeker en rondleider bij Kamp Vught, en auteur van het boek “Kamp Vught 1942-1944 – Daders en drijfveren”, biedt hij een indringende blik op de complexe werkelijkheid van het kamp.
Oomen verdiept zich niet alleen in de slachtoffers, maar ook in de daders. Wat dreef hen? Hoe functioneerden ze binnen het systeem? In zijn onderzoek komt niet alleen de gruwel aan het licht, maar ook de mechanismen van gehoorzaamheid, ideologie en ambtelijke afstandelijkheid waarmee het terreurapparaat gevoed werd. Daarbij besteedt hij aandacht aan zowel de kampbewakers als de beleidsmakers in Den Haag en Berlijn. De zogenaamde ‘schrijftafelmoordenaars’ die het vernietigingswerk mogelijk maakten.
De geschiedenis van Kamp Vught is geen verleden tijd. Het is een spiegel voor het heden, die laat zien waartoe mensen in staat zijn binnen een systeem dat elke vorm van menselijkheid uitwist.
Jeroen van den Eijnde, directeur Nationaal Monument Kamp Vught: ‘Een prikkelend en tot nadenken stemmend boek over systemen van macht en daderschap en de toegepaste praktijk in concentratiekamp Vught.’
Informatie over het boek van Bert Oomen – Kamp Vught 1942-1944 / Daders en drijfveren
