Heemschut Noord-Brabant heeft samen met de Werkgroep Post ’65 (architectuur na 1965) een monumentenaanvraag gedaan voor Theater De Speeldoos in Vught. Ondanks de architectonische waarde dreigt De Speeldoos te worden gesloopt. Heemschut ziet echter geen reden voor de sloop en dringt daarom aan op bescherming.
Theater de Speeldoos is ontworpen door de vorig jaar overleden Vughtse architect Theo Mickers. Zijn vakkennis, vindingrijkheid en innovatief vermogen en zijn aandacht voor duurzaamheid maakte hem tot een gewaardeerde ontwerper. Hoewel hij een bescheiden man was, kreeg hij landelijk (Vlissingen, Bloemendaal, Almere Heerhugowaard etc.) opdrachten, nadat de opdrachtgevers zijn ontwerp van muziekschool De Speeldoos (toen: Cultureel Centrum De Speeldoos) hadden gezien. In 1977 werd De Speeldoos in gebruik genomen.
Heemschut Noord-Brabant kijkt met verbazing naar het voornemen van de sloop van De Speeldoos. ‘Het gebouw is in goede staat en kan worden gerenoveerd en herbestemd. Sloop lijkt ons dan ook onnodig en onzinnig. Heemschut Noord-Brabant en de Werkgroep 65 benadrukken de zeldzaamheid van De Speeldoos. Het gebouw uit 1977 is een typisch voorbeeld van post ’65 architectuur: “Straatbeelden laten een veelkantige buitenkant zien en het bovenaanzicht maakt nieuwsgierig naar plattegronden. Het belangrijkste onderdeel, de theaterzaal, heeft vanwege de akoestiek de grondvorm van een dubbel trapezium. Daaromheen een verkeerszone, met daaraan de andere, nevengeschikte ruimtes. Die voortkomende uit de zaalvorm, hun eigen vrije vormen kregen, waarschijnlijk ook vaak vanwege akoestiek. Een dergelijke architectuur is in Nederland zeldzaam, en alleen daarom al de moeite van het bewaren waard. De buitenkant doet soms vermoeden dat het een structuralistisch gebouw is, alhoewel ook sprake is van een organische bouwvorm.”
Erfgoedvisie
Over het toekennen van de monumentenstatus is Heemschut Noord-Brabant positief gestemd. In de Erfgoedvisie 2023-2029 van de gemeente Vught hecht men namelijk expliciet belang aan Post ’65-erfgoed. Ook werkt de gemeente Vught momenteel aan een lijst Post ’65-erfgoed. De Speeldoos hoort zonder twijfel thuis op deze lijst. Het is nog niet duidelijk wanneer uitsluitsel over de monumentenaanvraag te verwachten is.
