Contrastvloeistoffen die tijdens CT-scans worden gebruikt, belanden via urine in het riool en uiteindelijk in rivieren, meren en grondwater. Omdat waterzuiveringsinstallaties deze stoffen niet kunnen filteren, neemt het Jeroen Bosch Ziekenhuis (JBZ) een innovatieve maatregel: het gebruik van speciale plaszakken. Hiermee wil het ziekenhuis bijdragen aan een schoner milieu en zuiver drinkwater.
Contrastmiddelen maken organen en bloedvaten tijdens een CT-scan beter zichtbaar, maar hebben een keerzijde. “Deze vloeistof met jodium verlaat het lichaam binnen 24 uur via de urine,” legt Bart Ketelaars, coördinerend laborant CT, uit. “Het probleem is dat deze stoffen via het riool in het milieu terechtkomen. Waterzuiveringsinstallaties kunnen ze niet verwijderen.” Jaarlijks komt naar schatting 30 ton contrastmiddel in het Nederlandse oppervlaktewater terecht, wat kan leiden tot ophoping in het milieu en sporen in drinkwater.
Een oplossing bij de bron
Om dit probleem aan te pakken, introduceert het JBZ het gebruik van plaszakken. Patiënten die een CT-scan ondergaan, wordt gevraagd om de eerste vier keer, na het onderzoek, in een speciale plaszak te plassen. “De plaszakken bevatten korrels die urine omzetten in een gel, waardoor lekken wordt voorkomen,” zegt Vivian Dijkmeijer. Dijkmeijer is laborant beeldvormende technieken en lid van het Green Team. Na gebruik kunnen de zakken bij het restafval. “Met deze aanpak voorkomen we dat contrastmiddelen in het milieu terechtkomen,” aldus Dijkmeijer.
Proef van zes maanden
De maatregel die de komende zes maanden getest wordt is in een proef, georganiseerd door de Nederlandse Vereniging van Ziekenhuizen. Tevens worden zij ondersteund door het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport. Tijdens deze periode vullen patiënten een korte vragenlijst in over hun ervaringen. Als de proef succesvol blijkt, overweegt het JBZ de plaszakken permanent in te voeren.
Duurzamere zorg
Met deze maatregel zet het Jeroen Bosch Ziekenhuis een belangrijke stap richting een duurzamer zorgproces. “Voorkomen is beter dan genezen,” zegt Ketelaars. Hoewel de precieze gevolgen van contrastmiddelen in drinkwater nog niet volledig bekend zijn, is het evident dat voorkomen van vervuiling zowel voor de mens als milieu ten goede komt.
