De foto-expositie ‘Lain Sayang Lain’ (vrij vertaald: wij kijken naar elkaar om) in Barak1b van Nationaal Monument Kamp Vught, laat een dwarsdoorsnede zien van vier generaties Molukkers in Nederland. Foto’s van fotograaf Suzanne Liem en openhartige quotes over de cultuur, geschiedenis en persoonlijke toewijding, opgetekend door schrijfster Sylvia Pessireron, geven een inkijk in de huidige Molukse samenleving. Suzanne Liem en Sylvia Pessireron waren zaterdag 31 juli te gast in Blikveld, een radioprogramma van Novo3.
Zij hebben elkaar twee jaar geleden ontmoet tijdens de Tong Tong Fair. De Fair is geworteld in de Indische hoofdstad van de wereld, Den Haag en komt voort uit de Pasar Malam Tong Tong/Besar. Het klikte meteen en de samenwerking was geboren. Ze trokken er samen op uit, maakten bijvoorbeeld foto’s van de laatste grote Molukse bijeenkomst vlak voor de lockdown, de hardloopwedstrijd van Capelle aan den IJssel naar Moordrecht, de Pattimura walk. Het evenement is vernoemd naar de Molukse vrijheidsstrijder Thomas Matulessy alias Pattimura, die 200 jaar geleden in het jaar 1817 op 15 mei een opstand leidde tegen het Nederlandse koloniale gezag. Deze strijd verloor hij, maar voor Molukkers is hij daarom voor altijd een historische held.
De verhalen over de saamhorigheid en de veerkracht van Molukkers leidden uiteindelijk tot de foto-expositie ‘Lain Sayang Lain’. Door de combinatie van tekst en fotografie kunnen bezoekers zich inleven in de verhalen van vier generaties. Die verhalen laten de veerkracht en saamhorigheid zien onder de Molukse gemeenschap in Nederland. “Die saamhorigheid was er in het begin dat de Molukkers in Nederland kwamen niet”, vertelt Sylvia. “Als je gedwongen wordt om naar een vreemd land te gaan, met een andere taal, andere gebruiken. Dan gaan mensen, dat zie je bijvoorbeeld ook bij Nederlanders die geëmigreerd zijn naar Canada, een soort afdruk maken van de samenleving die ze gewend waren. Ook onder Molukkers waren er verschillen die leidden tot botsingen.”
“Exposeren in Barak 1b voegt een extra dimensie toe, het is een ongelooflijke bijzondere plaats waar in het eerste deel van de barak het lange Molukse verhaal verteld wordt over de aankomst in Vught. Vanuit dat deel kom je in een lichte ruimte waar ons verhaal verteld wordt”, aldus Suzanne.
Het gesprek gaat verder over de prachtige grote foto die bij binnenkomst van de expositie meteen opvalt. Het is Ony Sahalessy die op verzoek van Soumokil, de tweede president der Zuid-Molukken, het Moluks volkslied heeft geschreven dat ieder jaar massaal wordt gezongen. Op de achtergrond van de foto is een zelfgeschilderde afbeelding te zien van de baai van zijn geboortedorp Amahei (Seram).
‘Lain Sayang Lain’ is de moeite waard om te bezichtigen in Barak 1b aan de Lunettenlaan in Vught en is te zien tot en met zondag 12 september. Meer informatie is te vinden op de site van Nationaal Monument Kamp Vught.
Tot slot: Sylvia Pessireron heeft een aantal boeken op haar naam staan over de Molukse geschiedenis, ze heeft de film ‘De Punt’ gemaakt en onlangs deed zij research voor de documentaireserie van Coen Verbraak met als titel Molukkers in Nederland.
Suzanne Liem is documentaire fotograaf. Haar vader werd in Indonesië geboren en vluchtte in 1950 naar Nederland. Met haar foto’s en persoonlijke verhalen belicht zij de vaak ingewikkelde wereld van mensen, culturen en de doorwerking van de geschiedenis. Thema’s zijn in het bijzonder Nederlands-Indië en discriminatie tegen vrouwen.
Presentatie: Berry van de Water en Ans de Man.
Techniek: Ralph van Dongen.
Het volledige interview is via onderstaande link terug te luisteren.
